Ks. Jan Badura - prelegent
22 czerwca gościem bielskiego Oddziału PTEw był ks. Jan Badura, który przedstawił temat związany z wydarzeniami Reformacji. Prelekcja „Śladami ks. Marcina Lutra” dotyczyła Reformacji w Niemczech.
Prezentacja przedstawiła wiele osób, które odegrały istotną rolę w rozwoju luterańskiej myśli reformacyjnej. Zapoznaliśmy się z sytuacją w Europie w okresie XVI wieku, który był okresem rozwoju renesansu obejmującego naukę, sztukę, zainteresowania kulturą antyczną, światem, filozofią, literaturą starożytną, grecką. Doprowadziło to do zmniejszenia roli średniowiecznej scholastyki oraz do krytycznego stosunku do nauki Kościoła.
Na reformę Kościoła w XVI w. wpływ następujące wydarzenia:
– ogłoszenie 95 tez Marcina Lutra w dniu 30 X 1517 r.,
– wydanie książki „Die Deutsche Messe” w 1525 r.
– wydanie Biblii w tłumaczeniu Lutra w 1534 r.
– ogłoszenie „Konfesji Augsburskiej ” w 1530 r.
Książęta różnych regionów na terenie Rzeszy Niemieckiej opowiadali się za reformami Kościoła, co świadczyło o pewnym kierunku rozwoju chrześcijaństwa w tych rejonach Niemiec, gdzie cesarz był związany z europejskim porządkiem i średniowieczną dominacją rzymskiego katolicyzmu.
Reformacja w Europie związana była z takimi charakterystycznymi cechami, jak:
– odrzucenie władzy papieskiej,
– wprowadzenie języka narodowego – niemieckiego – do liturgii,
– zniesienie celibatu duchownych,
– kasacja zakonów,
– zniesienie mszy prywatnych,
– powstanie nowego szkolnictwa o wysokich wymaganiach oraz jego upowszechnienie.
Na bazie tego modelu w ramach istniejącego Kościoła powstawały struktury charakteryzujące się tymi elementami. Zostały ustalone porządki kościelne regulujące praktyczne życie kościelne. Ewangelizm XVI wieku miał sprecyzowane struktury – w tym okresie reformie Kościoła ewangelickiego sprzyjał ustrój prawny i podział władzy w obrębie cesarstwa.
Reformacja rozwijała się stopniowo w Wirtembergii (1534), na Pomorzu (1534-1535), w Saksonii (1539), Brandenburgii (1539-1540 ), Meklemburgii (1542). Ówczesny cesarz Karol V wypowiedział walkę Reformacji, co wprowadziło napięcia, jednak ewangelizm próbował dojść do jedności, czego wyrazem była Formuła Zgody w 1577 r. Brak jedności sprzyjał kontrreformacji. Sobór Trydencki (1545-1563) podjął walkę z Reformacją, co wywołało ogromne skutki w Europie i w Niemczech – kraju Reformatora.
Odnowa Kościoła ewangelickiego nastąpiła w okresie pietyzmu. Natomiast sekularyzacja (1803) dotknęła całego chrześcijaństwa, co spowodowało osłabienie wpływu na szkolnictwo wraz z dechrystianizacją życia publicznego i politycznego.
Pozycja prawna Kościoła ewangelickiego była ustabilizowana aż do roku 1918. Kongres Wiedeński w 1815 r. wprowadził zmiany, w wyniku których powstała nowa struktura Kościołów ewangelickich jako Kościoły krajowe. Powstały wówczas Kościoły Unii Staropruskiej. Na początku XX w. powstał tzw. Kościół niemiecki, dla którego alternatywą był Kościół Wyznający, promujący zdecydowaną postawę sprzeciwu wobec nazizmu.
Ks. dr M. Luter pozostawił wyjątkowo wielką spuściznę twórczą. Jego tezy rozeszły się błyskawicznie poza małą Wittenbergę. Najważniejszymi osiągnięciami, które wspierały wiernych, było tłumaczenie Nowego Testamentu, opracowanie Dużego i Małego Katechizmu, przetłumaczenie Biblii wrześniowej
oraz skomponowanie melodii do własnych słów pieśni, w tym „Warownym Grodem”, która została hymnem Reformacji luterańskiej.
W trakcie prelekcji przedstawiono ludzi, którzy odegrali dużą rolę w rozwoju myśli reformacyjnej: Filip Melanchton, Paul Gerhard, Johan Sebastian Bach, Friedrich Schleiermacher, Karol Barth, Wilhelm Busch czy Dietrich Bonhoeffer.
Tekst i zdjęcia: Ligia Jasiok
Odpowiedz